فصلنامه

شناسنامه علمی شماره

نویسندگان

دانشگاه بوعلی سینا همدان، گروه زیست شناسی، همدان، ایران

چکیده

هدف: آلودگی نفتی از مشکلات مهم محیط زیست است. اخیرا زیست پالائی به‌عنوان روشی کم هزینه جهت پاکسازی آلاینده‏ها مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این مطالعه بررسی حذف زیستی نفت خام توسط گونه‏های مختلف قارچی جداسازی شده از ریزوسفر گیاهان رویش یافته در منطقه آلوده مورد بررسی در غلظت‏های مختلف آلاینده می‏باشد. مواد و روش‏ها: در این مطالعه قارچ‌های ریزوسفری  از گیاهان رویش یافته در منطقه پالایشگاه تهران جداسازی و در محیط کشت PDA حاوی مقادیر مختلف نفت خام (1 تا 15 درصد)، کشت داده شدند. راندمان حذف بعد از گذشت یک ماه برای هر گونه قارچی اندازه‌گیری گردید. نتایج: نتایج نشان داد که میزان حذف نفت خام در غلظت‌های 1، 2، 4 و 6 درصد در سطح احتمال (01/0 P≤) برای همه قارچ‏های مورد بررسی و در غلظت‌های 8، 10 و 15 درصد برای همه قارچ‏های بررسی شده به جز قارچ‌های  Diplosporium sp.  و Penicillium sp.  در سطح احتمال (05/0 P≤) معنی‌دار می‌باشد. نتیجه‏گیری: بر اساس نتایج این تحقیق همه قارچ‏های مورد مطالعه توان حذف نفت خام را دارند. از آنجا که قارچ Aspergillus sp .  کارایی نسبی بیشتری درحذف نفت از محیط را داشت، این قارچ بیشترین پتانسیل زیست‌پالایی محیط‌های آلوده به نفت را دارد.  

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessment of possible biological removing of different concentration of crude oil by rhizospheral fungal strains in Tehran refinery area

نویسندگان [English]

  • F M
  • B E
  • Z Sh

چکیده [English]

Aim:The contamination of soil by crude oil is an important environmental problem. Bioremediation have gained more attention in recent years as a low-cost technique for pollutant removal. The aim of this research was to investigate the ability of rhizospheral fungal strains collected from plants grown in a petroleum-polluted soil using different concentrations of pollutant. Material and Methods: In this research rhizospheral fungal strains were collected from the plants grown in the Tehran refinery area and cultured on the PDA media containing different concentrations (0-15%) of crude oil.   Efficiency of removal for each isolated fungi was determined after one month. Results: Results showed that, all fungi were able to remove petroleum at the concentrations of 1, 2, 4 and 6% (P≤0.01). In addition all the fungi except Diplosporium sp. and Penicillium sp., were able to decrease crude oil at the concentrations of 8, 10 and 15% (P≤0.05). Conclusion: It was concluded that the studied fungi were able to remove the crude oil from the growth media. Since Aspergillus sp < /em>. was relatively more effective therefore this fungus has the highest bioremediation potency of petroleum polluted environments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aspergillus sp
  • Petroleum
  • Petroleum pollution
  • Rhizospheral fungi

مقدمه

نفت‌خام ترکیبی پیچیده از هزاران ترکیب هیدروکربنی و غیرهیدروکربنی از‌ جمله فلزات سنگین است. هیدروکربن‏های نفتی، عموما جزء آلاینده­های آلی شناخته می­شوند و حضور آن‏ها در محیط زیست نامطلوب می باشد (1). امروزه با توجه به بافت خاک، ماهیت و غلظت آلاینده­ها، جهت کاهش و یا حذف آن‏ها از خاک، از روش‏های مختلف فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی به‏صورت مجزا یا توام استفاده می­شود (2).

 در خاک، میکروارگانیسم­های مختلفی وجود دارند که قادرند در اثر تماس طولانی ­مدت با مشتقات نفتی، از هیدروکربن‏های آلیفاتیک و آروماتیک به­عنوان منبع کربن و انرژی استفاده نموده و آن‏ها را به مواد مفید و مورد نیاز گیاهان تبدیل نمایند. در این میان، قارچ­ها نقشی اساسی را در تغذیه­ی گیاه و تحمل تنش‏هایی که به­‏وسیله­ی آلاینده­های هیدروکربنه آروماتیک نفتی PAHs (Petroleum Aromatic Hydrocarbons) بر آنان وارد می­شود را دارند. مکانیسم­هایی که سبب کاهش استرس توسط قارچ‏های میکوریز می­شود شناخته نشده، اما ممکن است به بیان آنزیم­های اکسیداتیو متنوع، مرتبط باشد. تجزیه‌یPAHs  به­وسیله­ی آنزیم­های اکسیدوردوکتاز مختلف (پراکسیدازها، لاکتازها، دی­اکسیژنازها، مونوفنل­ها و مونواکسیژنازها) انجام می‏شود؛ در واقع با افزایش فعالیت اکسیدوردوکتازی توسط میکوریزها، اثرات نامطلوب PAHs روی رشد و بقا گیاهی کمتر می­شود (3، 4 و 5). سمیت هیدروکربن­های نفتی برای گیاهان، به اثر منفی آن­ها بر ظرفیت آبی خاک نسبت داده می­شود. در چنین شرایطی، قارچ­های ریزوسفری، جذب آب و مواد غذایی توسط گیاهان را بهبود می‏بخشند. کاهش جذب هیدروکربن­های نفتی و در نتیجه افزایش جذب آب و مواد غذایی توسط ریشه‫هایی که دارای قارچ هستند می­تواند دلیل مقاومت و بقای گیاهان در خاک­های آلوده به نفت باشد (6 و 7).

پژوهش‏های متعددی نشان داده که گونه‏های قارچی به آلودگی نفتی مقاوم هستند و قادرند موجب حذف آلودگی نفتی از خاک شوند.  برخی از گونه‏های قارچی نظیر Alternaria alternate ، Aspergillus flavus ، Curvularia lunata ، Fusarium solani ، Mucor racemosum ، Ulocladium atrumوPenicillium notatum از خاک‏های آلوده به نفت عربستان سعودی جداسازی شده‏اند (۸). نتایج Ulfig و همکاران (۹) نشـان داد که Trichophyton ajelloiپتـانسیل زیست پـالایی خاک‏های آلوده به ترکیبات نفتی را دارد.

از آنجائی­که خاک‏های آلوده به نفت در جهان و به­ویژه در ایران بسیار وسیع است و با توجه به لزوم پاکسازی محیط­های آلوده، می‏توان با مطالعات کافی بر روی میکروارگانیسم­ها، از توانایی آن‏ها در حذف آلودگی­ها بهره برد. این پژوهش به‏منظور شناسایی قارچ­های رایزوسفری با توان حذف غلظت‏های مختلف نفت خام جهت زیست­پالایش خاک­های آلوده صورت گرفته است، زیرا بر اساس پژوهش‏های پیشین قارچ‏های ریزوسفری نقش عمده‏ای در تجزیه و حذف آلاینده‏های نفتی دارند (10).

 

مواد و روش­ها

منطقه مورد بررسی: منطقه مورد بررسی، محل متروکه حوضچه تجمع ضایعات نفتی پالایشگاه تهران بود. این منطقه در موقعیت جغرافیایی 51 درجه و 25 دقیقه طول شرقی و 35 درجه و 31 دقیقه عرض شمالی واقع و ارتفاع مؤثر آن از سطح دریا 1010متر می­باشد. تخلیه ضایعات در حوضچه مورد بررسی طی سال­های اخیر متوقف شده و در بستر آن مجموعه­ای از گیاهان مقاوم به آلودگی­های نفتی اکوسیستم منحصر به‏فردی ایجاد نموده­اند.

جمع­آوری نمونه­ها: جمع­آوری نمونه­ها در فصول تابستان و اوایل پاییز انجام‌گرفت. نمونه­های ریشه و خاک همراه ریشه‏ی گیاهان آلوده به نفت و غیر آلوده به نفت (به‏عنوان شاهد) که در مناطق مورد مطالعه رویش یافته بودند، به­طور تصادفی جمع‫آوری شد؛ به­این‏‌صورت‌ که ریشه­ها از چند نقطه­ی خاک خارج و در پاکت­های یک­بار مصرف قرار داده شدند و سپس به آزمایشگاه انتقال یافتند.

جداسازی و شناسائی قارچ­های‌ ریزوسفر: به­منظور جداسازی قارچ­های ریزوسفری، قطعات ریشه و خاک اطراف آن‏را در 10 میلی­لیتر آب مقطر سترون آغشته و 20 دقیقه روی شیکر گذاشته شد تا خوب مخلوط شود. سپس 1 میلی­لیتر از رقت‏های مختلف سوسپانسیون حاصله را در محیط کشت PDA       (Potato dextrose Agar) حاوی رزبنگال، اسید لاکتیک و آنتی­بیوتیک،  به‏روش سطحی کشت داده و پلیت‏ها به‏مدت 4 روز در دمای 2±25 درجه سانتی­گراد در گرماخانه قرار داده شدند. پس از رشد و تشکیل پرگنه های قارچی مختلف، هر جدایه بر روی محیط خالص PDA، منتقل گردید. بخش‫های مختلف رویشی و زایشی جدایه های قارچی  بعد از انتقال به لام، به‏وسیله‫ی میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند و با استفاده از ویژگی‏های ریخت­شناختی و کلیدهای تاکسونومیک، تا حد امکان در حد گونه و در حداقل در حد جنس شناسائی گردیدند (11، 12 و 13).

بررسی راندمان حذف نفت خام توسط قارچ های رایزوسفر:بعد از جداسازی قارچ‏های رایزوسفر، هر گونه قارچی در پتری­های محتوی محیط کشت PDA حاوی غلظت‏های مختلف نفت خام (1 تا 15 درصد) کشت داده شدند و به‏مدت 1 ماه در دمای 2±25 درجه سانتی­گراد در گرماخانه قرار گرفتند. از محیط‏های فاقد قارچ در هر غلظت به‏عنوان شاهد استفاده گردید. هر تیمار در 3 تا 5 تکرار انجام شد. بعد از این مدت، به‏منظور اندازه­گیری میزان نفت باقیمانده در محیط‏های کشت، محتویات پلیت‏ها شامل محیط کشت حاوی قارچ و نفت را پس از جداسازی از پلیت خرد و همگن نموده، 2 گرم از آن‏را در ویال­های 2 میلی‏لیتری شیشه‏ای ریخته و به‏هر یک 100 میکرولیتر تتراکوزان و 10 میلی­لیتر دی­کلرومتان افزودیم. بعد از مخلوط­کردن در ورتکس، آن‏ها را در شیکری با نوسان 40 دور در دقیقه به مدت 30 دقیقه قرار دادیم. سپس هر نمونه با 2000 دور در دقیقه به‏مدت 10 دقیقه سانتریفیوژ گردید و مواد شناور آن دکانتره­شد. دو مرحله سانتریفیوژ و دکانتره کردن، 3 تا 5 بار تکرار شد. سپس عصاره­های حاصله از هر تکرار، ترکیب و جهت آب گیری به آن 7 گرم سولفات سدیم خشک افزوده گردید. سپس 5 میلی­لیتر از عصاره­ی آبگیری شده را در ویال‏های 20 میلی ­لیتری ریخته و جهت تبخیر دی­کلرومتان  به‏مدت 12 ساعت در هود قرار دادیم. بعد از مراحل فوق وزن خشک عصاره باقیمانده اندازه‏گیری گردید و راندمان حذف با مقایسه این میزان با میزان نفت اولیه محاسبه گردید (14 و 15).

بررسی­های آماری

در این پژوهش، تمام محاسبات آماری با استفاده از نرم­افزار SAS (version9.1) توسط آزمون دانکن بر پایه طرح کاملا تصادفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نمودارهای مربوط به نتایج حاصله با استفاده از نرم­افزار Excell 2007 رسم گردید.

 

 

نتایج

جداسازی و شناسائی قارچ­های‌ ریزوسفر

بعد از کشت نمونه­های قارچی ریشه‏ی همراه خاک گیاهان رویش یافته در محل‏های آلوده به نفت مناطق مورد مطالعه، کلنی­های قارچی جداسازی شده و سپس خالص سازی کلنی‏ها با روش واکشت پی در پی انجام گرفت. در نهایت شناسایی قارچ‏های جداسازی شده با استفاده کلیدهای شناسایی و فلورهای قارچی شناسایی شدند. نتایج نشان داد که در مجموع 7 گونه قارچی در منطقه آلوده به نفت وجود دارد. گونه‏های قارچیAlternaria sp., Aspergillus sp., Diplosporium sp., Fusarium sp., Penicillium sp., Rhizopus sp., Stemphylium sp. و Ulocladium sp.جداسازی و شناسائی گردیدند (شکل 1).

نتایج بررسی راندمان حذف نفت خام

پس از کشت قارچ­های رایزوسفری جدا شده از گیاهان رویش یافته در مناطق آلوده به نفت پالایشگاه تهران، در محیط کشت‫های حاوی غلظت­های مختلف نفت خام، میزان نفت باقیمانده اندازه‏گیری و با داشتن وزن اولیه­ی نفت افزوده شده به هر پلیت و وزن هر پلیت، میزان حذف نفت خام در غلظت­های مختلف محاسبه گردید. درصد نفت حذف شده بین قارچ­های متفاوت و پلیت شاهد (پلیت حاوی محیط کشت و نفت خام بدون حضور قارچ) مقایسه شد. نتایج توسط آزمون مقایسه­ای دانکن، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

نتایج حذف نفت خام در غلظت 1 درصد

در این غلظت، در محیط‏های شاهد، حذف نفت به­طور طبیعی به مقدار 30/54 درصد صورت گرفت. کم ترین میزان حذف نفت، مربوط به قارچ Penicillium sp. به مقدار 13/67 درصد و بیش­ترین میزان، مربوط به قارچ Aspergillus sp. به مقدار 77/81 درصد است. بر اساس نتایج حاصله، تمام قارچ­های مورد مطالعه در غلظت 1 درصد قادر به حذف نفت خام از محیط کشت خود بودند (شکل 2).

نتایج حذف نفت خام در غلظت 2 درصد

حذف نفت خام در غلظت 2 درصد محیط‏های شاهد، به­طور طبیعی 19/66 درصد بود. کم­ترین میزان حذف نفت مربوط به قارچDiplosporium sp.  به مقدار 41/80 درصد و بیش­ترین میزان مربوط به قارچ Aspergillus sp. به مقدار 39/82 درصد است. براساس نتایج به­دست آمده تمام قارچ­های مورد مطالعه در غلظت 2 درصد قادر به حذف نفت خام از محیط کشت خود هستند (شکل 3).

 

 

شکل 1: نمونه‏های قارچی جدا شده از منطقه آلوده به نفت پالایشگاه تهران. (a) پرگنه  و (b) اسپورها و میسلیوم  قارچ Alternaria sp. ؛ (c) پرگنه و (d)  کنیدیوفور و اسپورها در قارچ Aspergillus sp.(e) پرگنهو (f) کنیدیوفور و کنیدی در قارچ Stemphylium sp.  ؛ (g) پرگنه و (h) اسپورانژیوفور ؛ قارچ Rhizopus sp. ؛ (i) پرگنه و (j)  کنیدیوفور و اسپورها قارچPenicillium sp.  ؛ (k) پرگنه و  (l); میکروکنیدیوفور و میکروسپور قارچ Fusarium sp. ؛ (m) پرگنه­ی قارچ Diplosporium sp.؛ (n) پرگنه و (o) کنیدیوفور وکنیدی قارچUlocladium sp. . شاخص در تصاویر 30 میکرومتر است.

 

شکل 2: مقایسه میزان حذف نفت خام توسط 8 نمونهی قارچی با نمونهی شاهد در آلودگی با غلظت 1 درصد نفت خام. براساس نتایج میزان حذف نفت در همه گروه‏ها نسبت به گروه شاهد معنی‏دار است (05/0 P≤). حروف متفاوت نماینگر گروه‏های با تفاوت معنی‏دار است.

 

 

شکل 3: مقایسه میزان حذف نفت خام توسط 8 نمونه‏ی قارچی با نمونه‏ی شاهد در آلودگی با غلظت 2 درصد نفت خام. براساس نتایج میزان حذف نفت در همه گروه‏ها نسبت به گروه شاهد معنی‏دار است (05/0 P≤). حروف متفاوت نماینگر گروه‏های با تفاوت معنی‏دار است.

 

 

نتایج حذف نفت خام در غلظت 4 درصد

در غلظت 4 درصد در محیط‏های شاهد، مقدار حذف نفت به‏طور طبیعی 27/70 درصد بود. در این غلظت Diplosporium sp. به مقدار 64/81 درصد کم­ترین و Aspergillus sp. به مقدار 92/88 درصد بیش­ترین درصد حذف نفت را به‏خود اختصاص دادند. نتایج نشان داد که تمام قارچ­ها قادر به حذف نفت خام در محیط کشت حاوی 4 درصد نفت هستند (شکل 4).

نتایج حذف نفت خام در غلظت 6 درصد

در این غلظت مقدار حذف نفت در محیطهای شاهد 31/74 درصد بود. کم­ترین حذف نفت در Diplosporium sp. به مقدار 40/83 درصد و بیش­ترین حذف نفت درStemphylium sp.  به مقدار 73/88 درصد مشاهده شد. تمام قارچ­ها، توانایی حذف نفت خام در این غلظت را دارند (شکل 5).

نتایج حذف نفت خام در غلظت 8درصد

در غلظت 8 درصد میزان حذف نفت خام در پلیت‏های شاهد، 72/78 درصد بود. کم­ترین مقدار حذف نفت مربوط بهDiplosporium sp.  به میزان 51/85 درصد و بیش­ترین مقدار مربوط به Aspergillus sp. به میزان 09/90 درصد است. در این غلظت تمام قارچ­ها قادر به حذف نفت بودند (شکل 6).

 

 

شکل 4: مقایسه میزان حذف نفت خام توسط 8 نمونه‏ی قارچی با نمونه‏ی شاهد در محیط‏های کشت با آلودگی نفت خام   4 درصد. براساس نتایج میزان حذف نفت در همه گروه‏ها نسبت به گروه شاهد معنی‏دار است (05/0 P≤)). حروف متفاوت نماینگر گروه‏های با تفاوت معنی‏دار است.

 

 

شکل 5: مقایسه میزان حذف نفت خام توسط 8 نمونه‏ی قارچی با نمونه‏ی شاهد در غلظت 6 درصد نفت خام. براساس نتایج میزان حذف نفت در همه گروه‏ها نسبت به گروه شاهد معنی‏دار است (05/0 P≤). حروف متفاوت نماینگر گروه‏های با تفاوت معنی‏دار است.

 

 

شکل 6: مقایسه میزان حذف نفت خام توسط 8 نمونه­ی قارچی با نمونه­ی شاهد در غلظت 8 درصد نفت خام. براساس نتایج میزان حذف نفت در همه گروه‏ها نسبت به گروه شاهد معنی‏دار است (05/0 P≤). حروف متفاوت نماینگر گروه‏های با تفاوت معنی‏دار است.

 

نتایج حذف نفت خام در غلظت 10 درصد

در غلظت 10 درصد در محیط شاهد، مقدار حذف نفت به‏طور طبیعی 81/81 درصد بود. کم­ترین حذف نفت توسط Ulocladium sp. به مقدار 15/87 درصد و بیش­ترین مقدار توسط Aspergillus sp. به‏میزان 81/90 درصد صورت گرفت. نتایج نشان داد که تمام قارچ­ها در این غلظت توانایی حذف نفت را دارند (شکل 7).

نتایج حذف نفت خام، در غلظت 15 درصد

در غلظت 15 درصد میزان حذف نفت در پلیت شاهد 66/83 درصد است. تمامی قارچ­ها قادر به حذف نفت از محیط خود بودند اما حذف نفت توسط قارچ­های Penicillium sp. و Diplosporium sp. نسبت به پلیت شاهد معنی­دار نبود. بیش‫ترین مقدار حذف نفت توسطAspergillus sp.  به‏میزان 92 درصد صورت گرفت (شکل 8).

بررسی­های آماری نشان داد که میزان حذف نفت خام در غلظت‫های 1، 2، 4 و 6 درصد در سطح احتمال (01/0 P≤) و در غلظت­های 8، 10 و 15 درصد در سطح احتمال (05/0 P≤) معنی­دار می­باشد. تمامی قارچ­های نامبرده در غلظت­های مذکور قادر به حذف نفت خام هستند. با ذکر این نکته که در غلظت 15 درصد، میزان حذف نفت خام توسط قارچ­های Diplosporium sp.و Penicillium sp. دارای اختلاف معنی­داری با نمونه­ی شاهد نبود. طبق آزمون مقایسه­ای دانکن، ستون­های مربوط به هر تیمار با حداقل یک حرف مشترک، فاقد اختلاف آماری معنی‏دار هستند.

 

 

شکل 7: مقایسه میزان حذف نفت خام توسط 8 نمونه­ی قارچی با نمونه­ی شاهد در غلظت 10 درصد نفت خام. براساس نتایج میزان حذف نفت در همه گروه‏ها نسبت به گروه شاهد معنی دار است (05/0 P≤). حروف متفاوت نماینگر گروه‏های با تفاوت معنی‏دار است.

 

 

شکل 8: مقایسه میزان حذف نفت خام توسط 8 نمونه­ی قارچی با نمونه­ی شاهد در غلظت 15 درصد نفت خام. براساس نتایج میزان حذف نفت در همه گروه‏ها نسبت به گروه شاهد معنی‏دار است (05/0 P≤). حروف متفاوت نماینگر گروه‏های با تفاوت معنی‏دار است.

 

بحث

آلودگی خاک‏ها با نفت یک آلودگی عمده زیست محیطی در بسیاری از کشورها است (16). با آلودگی نفتی خاک‏ها مخاطرات متعددی بر سلامت موجودات زنده و افراد جامعه به‏دنبال دارد (17 و 18). نتایج این پژوهش نشان­داد که در فلور میکروبی خاک­های آلوده به ترکیبات ­نفتی پالایشگاه تهران،  میکروارگانیسم­های با قابلیت سازگار ­شدن با نفت­خام وجود ­دارد و این بدین­ معنی­است که آلودگی با ترکیبات­نفتی مانع رشد همه میکروارگانیسم‏های خاک در محیط­های آلوده نیست. نتایج حاصله از پژوهش جاری، با نتایج به‏دست­آمده توسط پژوهشگران متعدد پیشین همسو است و آن­ها نیز توانسته­اند از خاک­های آلوده به ترکیبات­نفتی، برخی باکتری­ها و قارچ‏ها را جداسازی‏ کنند (3، 4، 6، 10 و 15).

نتایج بررسی حذف نفت خام نشان داد که تمام قارچ­های مورد مطالعه قادر به حذف نفت خام در محیط­های حاوی نفت تا غلظت 10 درصد هستند. به‏نظر می­رسد غلظت ۱۰ درصد آلودگی نفتی میزان بیشینه قابل تحمل توسط اغلب قارچ‏ها است (19). بر اساس نتایج حاصله  در غلظت 15 درصد نیز تمام قارچ‏های مورد مطالعه قادر به حذف نفت بودند اما میزان حذف نفت توسط دو قارچ Penicilllium sp. و  Diplosporium sp. نسبت به گروه شاهد در سطح معنی‏داری نبود. موفق‏ترین قارچ در حذف نفت در بین قارچ­های مورد مطالعه Aspergillus sp. بود. با توجه به توانایی بالای قارچ Aspergillus sp. در حذف نفت خام، این قارچ ریزوسفری جهت حذف آلودگی­های نفتی پیشنهاد می­شود.

یافته­های حاصل از ارزیابی حذف نفت خام توسط قارچ­های مورد مطالعه در این پژوهش با تحقیقات انجام گرفته توسط مانسرا- لوپز و همکاران (20) در یک راستا می­باشد. این محقق در مطالعه­ای بر روی یک مخزن قدیمی نفت قارچ­هایRhizopus sp.،Penicillium funiculosum و  Aspergillus sydowii را شناسایی نمود که قادر به زیست در شرایط آلوده به ترکیبات نفتی بوده و توانستند به‏ترتیب موجب کاهش 17، 30 و 36 درصد در ترکیبات PAH گردند. پژوهش­های متعدی وجود دارد که نشان می‏دهند قارچ­ها می­توانند در محیط آلوده به نفت رشد کنند و موجب تجزیه­ی نفت و مشتقات نفتی شوند (19-24)  و ریشه گیاهان مقاوم به آلودگی نفتی با مکانیسم‏های سازگاری نقش مساعدتی در فرایند حدف نفت توسط قارچ‏ها بر عهده دارند (15 و 25).

نتایج ارزیابی حذف نفت خام در پژوهش حاضر در راستای تحقیقات اُزوآماکا (26)، گونگ و همکاران (27) و مانسرا لوپز و همکاران (28) می­باشد. سروانتس- گونزالس و همکاران (29) قارچ­هایPenicillium funiculosum, Aspergillus sydowii و Rhizopus sp. را از خاک­های آلوده به ترکیبات نفتی جدا کردند و همچنین نشان دادند که این قارچ­ها قادر به حذف ترکیبات نفتی به‏ترتیب به‏میزان 67، 81 و 86 درصد هستند که با یافته­های این پژوهش همسویی دارد.

در مطالعات ایبینه و همکاران (30)، بر روی خاک­های آلوده به نفت نیجریه قارچ­های Rhizopus ,Fusarium ,Aspergillus  و Penicillium  به­‏عنوان حذف کننده­های نفت خام معرفی شده‏اند که در این پژوهش نیز به‏عنوان تجزیه­کننده­ی هیدروکربن­های نفتی معرفی شده­اند. بر اساس یافته­های این پژوهش قارچ­هایAlternaria sp., Aspergillus flavus, Diplosporium sp., Stemphylium sp.و Ulocladium sp.  به­عنوان حذف کننده­های نفت خام معرفی می­شوند که موفق‏ترین آن‏ها در حذف نفت در بین قارچ­های مورد مطالعه Aspergillus sp. بود.

 

نتیجه گیری

براساس نتایج حاصل از این پژوهش آلودگی نفتی نمی‏تواند مانع از رشد و تکثیر میکرو ارگانیسم‏هایی نظیر قارچ‏ها گردد و حتی می‏توان نتیجه‏گیری کرد که قارچ‏ها قادرند از ترکیبات نفتی به‏عنوان منبع غذایی استفاده کنند. بر اساس نتایج به‏دست آمده کلیه سویه‏های قارچی جداسازی شده از منطقه الوده به نفت پالایشگاه نفت تهران قادر به رشد در غلظت‏های آلودگی نفتی مورد مطالعه بودند و علاوه بر این قادر به تجزیه و حذف آلودگی نفتی می‏باشند و برای استفاده در مطالعات و شرایط میدانی به‏منظور بررسی امکان حذف آلودگی نفتی پیشنهاد می‏شوند. در بین قارچ‏های مورد مطالعه Aspergillus sp.  بیشترین راندمان را در حذف آلودگی نفتی نشان داد و می‏تواند در حذف آلودگی‏های سنگین نفتی مورد نظر قرار گیرد.

1.  Peng S, Zhou Q, Cai Z, Zhang Z. Phytoremediation of petroleum contaminated soils
 
by Mirabilis Jalapa L. in greenhouse plot experiment. J Hazardous Mater. 2009; 168(2): 1490-1496.
2. Lundstedt, S. Analysis of PAHs and their transformation products in contaminated soil and remedial processes. Nederland: Solfädern Offset AB; 2003.
3. Capotorti G, Digianvincenzo P, Cesti P, Bernardi A, et al. Pyrene and benzo (a) pyrene metabolism by an Aspergillus terreus strain isolated from a polycyclic aromatic hydrocarbons polluted soil. Biodegradation, 2004; 15 (2): 79-85.
4. Hong HH, Chong YS, Choi SD, Park Y. Degradation  of dibenzofuran by Pseudomonas putida . Water Res. 2000; 34(8): 2404- 2407.
5. Leung M. Bioremediation: Techniques for cleaning up a mess. 2003; 2 (1): 18-22.
6. Joner EJ, Leyval C. Influence of arbuscular mycorrhizal on clover and ryegrass grown together in a soil spiked with polycyclic aromatic hydrocarbons. Mycorrhiza. 2001; 10: 155-159.
7. Salzer P, Corbiere H, Boller T. Hydrogen peroxide accumulation in Medicago truncatula roots colonized by the arbuscular mycorrhiza-forming fungus Glomus intraradices. Planta. 1999; 208: 319-325.
8. Hashem AR. Bioremediation of petroleum contaminated soils in the Persian gulf region: a review. J Kuwait Sci. 2007, 19: 81–91.
9. Ulfig K, Płaza G, Worsztynowicz A, Manko T, et al. Keratinolytic fungi as indicators of hydrocarbon contamination and bioremediation progress in a petroleum refinery. Polish J Environ Studies. 2003; 12: 245–250. 
10. Mohsenzadeh F, Nasseri S, Mesdaghinia A, Nabizadeh R, et al. Identification of petroleum resistant plants and rhizospheral fungi for phytoremediation for contaminated soils. J Japan petrol Inst. 2009; 52 (4): 198-204.
11. Watanabe, T. Pictorial atlas of soil and seed fungi: morphology and key to species. 2th Ed. India: CRC Press; 2002.
12. Gilman JC. A manual of soil fungi. India: Daya publishing house; 1998.
13. Nelson, P.E, Tousooun, T.A, Marasas, W.F.O. Fusarium species: an illustrated manual for identification. Pennsylvania, USA: The Pennsylvania State University Press; 1983.
14. API US. Oil and Natural Gas Industry’s Environmental Expenditures 1992-2001. American Petroleum Institute, Washington DC. 2003; 1–17.
15. Mohsenzadeh F, Nasseri S, Mesdaghinia A, Nabizadeh R, et al. Phytoremediation of petroleum-polluted soils: application of Polygonum aviculare and its root-associated (penetrated) fungal strains for bioremediation of petroleum-polluted soils. Ecotox Environ Safe. 2010; 73(4): 613-9.
16. Klokk M. Effects of oil pollution on the germination and vegetative growth of five species of vascular plant. Oil  Petrochem Pollution. 1984; 21: 25–30.
17. Nicolotti G, Egli S. Soil contamination by crude oil: Impact on the mycorrhizosphere and on the revegetation potential of forest trees. Environ Pollution. 1998; 99: 37-43.
18. Schroder P, Harve PJ, Schwitzguebel JP. Prospects for the phytoremediation of organic pollutants in Europe. Environ Sci  Pollution Res. 2002; 9(1): 1–3.
19. Mohsenzadeh F, Nasseri SM, Mesdaghinia A, Nabizadeh R, et al. Phytoremediation of petroleum-contaminated soils: Pre-screening forsuitable plants and rhizospheral fungi, J Toxicol  Environ Chem. 2009; 91(8): 1443-1453.
20. Dritsa V, Rigas F, Natsis K, Marchant R. Characterization of a fungal strain isolated from a polyphenol polluted site. Biores Technol. 2007; 98(18): 1741-1747.
21. Eggen T, Majcherczykb A. Removal of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH) in contaminated soil by white rot fungus Pleurotus ostreatus. Inter. Biodeter Biodeg. 1998; 4: 111-117.
22. Nicolotti G, Egli S. Soil contamination by crude oil:  impact on the mycorhizosphere and on the revegetation potential of forest trees. Environ. Pollution. 1998; 99: 37-43.
23. Obuekwe CO, Badrudeen AM, Al-Saleh E, Mulder JL. Growth and hydrocarbon degradation by three desert fungi under conditions of simultaneous temperature and salt stress, Intern  Biodeter Biodeg. 2005; 56: 197-206.
24. Yateem A, Balba MT, AI-Awadhi N. White rot fungi and their role in remediating oil-contaminated soil. Environ Intern. 1997; 24: 181-187.
25. Askary M, Noori M, Biegi F, Amini F. Evaluation of the Phytoremediation of Robinia pseudoacacia L. in Petroleum- contaminated Soils with Emphasis on the Some Heavy Metals. J Cell  Tissue . 2012; 2(4): 437-442
26. Uzoamaka G, Floretta T, Florence M. Hydrocarbon degradation potentials of indigenous fungal isolates from petroleum contaminated soil. J Physic Natural Sci. 2009; 3(1): 1-6.
27. Gong ZP, Li S, Guo X, Jing X, et al. Bioslurry remediation of soil contaminated with polycyclic aromatic hydrocarbons. Huan Jing Ke Xue (China environmental science). 2001; 22 (5): 112-116.
28. Mancera-López ME, Esparza-García F, Chávez-Gómez B, Rodríguez-Vázquez R, et al. Bioremediation of an aged hydrocarbon-contaminated soil by a combined system of biostimulation–bioaugmentation with filamentous fungi. Int Biorem  Biodeg. 2008; 61: 151-160.
29. Cervantes-Gonzalez E, Rojas-Avelizapa LI, Cruz- Camarillo R, Rojas-Avelizapa NG, et al. Isolation and identification by 16S rDNA partial sequencing of hydrocarbon-chitinolytic bacteria involved in hydrocarbon removal process,” Progress Environ  Sci Technol. 2007; 1: 1143-1149.
30. Ibiene AA, Orji FA, Ezidi CO, Ngwobia CL. Bioremediation of hydrocarbon contaminated soil in the Niger delta using spent mushroom compost and other organic wastes. Nigerian J  Agri, Food Environ. 2011; 7(3): 1-7.