زبیده حسنی؛ همت‌اله پیردشتی؛ یاسر یعقوبیان؛ محمد زمان نوری
چکیده
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر تنش سرمای هوا و آب بر پارامترهای فلورسانس کلروفیلی در ژنوتیپ‌های مختلف برنج اجرا گردید. مواد و روش‌ها: شش ژنوتیپ برنج شامل ارقام کوهسار، شیرودی، طارم هاشمی و لاین‌های PSB44، RI96 و IR752 در شرایط هیدروپونیک کشت شدند و پس از دو هفته، به مدت 48 ساعت تحت تیمارهای شاهد (28 درجه سانتی‌گراد)، هوای سرد (8 درجه سانتی‌گراد) ...
بیشتر
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر تنش سرمای هوا و آب بر پارامترهای فلورسانس کلروفیلی در ژنوتیپ‌های مختلف برنج اجرا گردید. مواد و روش‌ها: شش ژنوتیپ برنج شامل ارقام کوهسار، شیرودی، طارم هاشمی و لاین‌های PSB44، RI96 و IR752 در شرایط هیدروپونیک کشت شدند و پس از دو هفته، به مدت 48 ساعت تحت تیمارهای شاهد (28 درجه سانتی‌گراد)، هوای سرد (8 درجه سانتی‌گراد) و آب سرد (8 درجه سانتی‌گراد) قرار گرفتند و سپس پارامترهای فلورسانس کلروفیل اندازه‌گیری گردید. نتایج: تنش هوای سرد در تمامی پارامترهای مورد بررسی موثر بود و موجب کاهش فلورسانس متغیر (Fv)، حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستمII (Fv/Fm)، کارایی کوانتومی فتوشیمیایی موثر فتوسیستمII [Y(II)]، ضریب خاموشی فتوشیمیایی (qP) و سرعت انتقال الکترون (ETR) شد در حالی‌که کارایی کوانتومی غیر‌فتوشیمیایی تنظیم‌شده فتوسیستمII [Y(NPQ)]، کارآیی کوانتومی غیر‌فتوشیمیایی تنظیم‌نشده فتوسیستمII [Y(NO)]، خاموشی غیر‌فتوشیمیایی (NPQ) و ضریب خاموشی غیر‌فتوشیمیایی (qN) را افزایش داد. تنش سرمای آب تنها بر پارامترهای فلورسانس حداقل (Fo)، فلورسانس حداکثر (Fm)، Fv و ETRاثر معنی‌داری داشت. در شرایط تنش هوای سرد لاین PB44 و رقم طارم هاشمی و در تنش آب سرد ژنوتیپ‌های RI752 و PB44 کمترین تغییرات را در پارامترهای فلورسانس نشان دادند. نتیجه‌گیری: تنش هوای سرد اثر بیشتری نسبت به تنش آب سرد داشت. در شرایط تنش هوای سرد لاین PB44 و رقم طارم هاشمی بهعنوان متحمل‌ترین و ژنوتیپ‌های RI96، IR752 و رقم شیرودی حساس‌ترین ژنوتیپ‌ها شناخته شدند. در تنش آب سرد نیز ژنوتیپ‌های RI752 و PB44 متحمل‌ترین و ژنوتیپ‌های IR96 و شیرودی حساس‌ترین ژنوتیپ‌ها بودند.
چکیده
هدف: تنش‌های محیطی به ویژه تنش سرما بر روی ویژگی‌های مورفولوژی، آناتومی و فیزیولوژی گیاهان تاثیر می‌گذارند. برنج، گیاه حساس به سرما می‌باشد که محصول آن تحت این تنش تا حد زیادی کاهش می‌یابد. با توجه به اهمیت برنج، شناخت ارقام متحمل و مکانیسم دفاعی آنها در مقابل دمای پایین ضروری می‌رسد. مواد و روش‌ها: در این پژوهش تاثیر سرما بر صفات ...
بیشتر
هدف: تنش‌های محیطی به ویژه تنش سرما بر روی ویژگی‌های مورفولوژی، آناتومی و فیزیولوژی گیاهان تاثیر می‌گذارند. برنج، گیاه حساس به سرما می‌باشد که محصول آن تحت این تنش تا حد زیادی کاهش می‌یابد. با توجه به اهمیت برنج، شناخت ارقام متحمل و مکانیسم دفاعی آنها در مقابل دمای پایین ضروری می‌رسد. مواد و روش‌ها: در این پژوهش تاثیر سرما بر صفات تشریحی و مورفولوژی دو رقم مقاوم (اوندا) و حساس (نعمت) برنج (Oryza sativa) در مرحله جوانه‌زنی به مدت 8 روز تحت دماهای پایین (15 و 10 درجه سانتی‌گراد) و شاهد (25 درجه سانتی‌گراد) بررسی شد.نتایج: نتایج نشان داد که طول و وزن خشک ساقه چه و ریشه چه هر دو رقم نعمت و اوندا تحت تنش نسبت به شاهد کاهش پیدا کرده، بطوری که در رقم نعمت در دماهای 15 و 10 درجه سانتی گراد، وزن خشک ساقه چه و ریشه چه به ترتیب با 66، 75، 5/66 و 81 درصدکاهش و طول ساقه چه و ریشه چه با 61، 69، 47 و 72 درصد کاهش نسبت به شاهد نشان داد. این تغییرات در رقم نعمت در مقایسه با رقم اوندا با کاهش بیشتری همراه بود. بررسی صفات تشریحی نیز نشان داد که در هر دو رقم تحت تاثیر تنش سرما با تغییراتی همراه بود که مهمترین این تغییرات شامل افزایش ضخامت لایه های چوب پنبه ای و کاهش میزان حفرات آئرانشیم که با سلول های پارانشیم پر شده بود، می باشد.نتیجه گیری: تغییرات بوجود آمده در جهت افزایش مقاومت گیاه به تنش دمای پایین بود که رقم اوندا از مکانیسم دفاعی بهتری نسبت به رقم نعمت برخوردار بود.
